Prvo loša vijest: oko 20% energije koju Evropska unija ubraja u obnovljivu – i kao takvu subvencionira – dolazi od sagorijevanja drveta. Taj vid proizvodnje energije povećava emisije ugljen-dioksida, uništava šumske eko-sisteme i doprinosi zagađenju zraka. Drugim riječima, podriva realizaciju ciljeva koje je EU postavila u pogledu klime, raznolikosti živog svijeta i eliminacije izvora zagađenja.

Dobra vijest: Evropska unija sad ima šansu da promijeni ovu suludu politiku.

Trenutno preko 60% energije iz obnovljivih izvora u EU dolazi od spaljivanja raznih vrsta biomase i otpada. Oko 20% dolazi od sagorijevanja šumskog drveta, a ne piljevine i sličnih otpadaka. Iako se promoviše i subvencionira jednako kao i solarna, geotermalna i energija vjetra, sagorijevanje šumske biomase nije karbonski neutralna, pa ni niskoemisiona. Naučnici iz same EU utvrdili su da uzgoj novih šumskih nasada kao vid kompenzacije za emisije CO₂ od spaljivanja drveta iziskuje decenije, pa i stoljeća. Uprkos tome EU i dalje tretira spaljivanje drveta kao izvor obnovljive energije nultih emisija.

Otprilike polovina stabala posječenih u EU koristi se u proizvodnji energije – tako svake godine stotine miliona tona CO₂ odlaze kroz dimnjake u atmosferu, pri tome smanjujući šumske ‘rezervoare’ CO₂ koji su nam očajnički potrebni u borbi za smanjenje emisija. Drvene sječke i peleti u sve većoj mjeri dolaze iz zabačenijih dijelova Evrope, poput Baltika i Karpata, gdje se nalaze neke od posljednjih prastarih i nedirnutih šuma Evrope. Svake godine se sječom ogole nova područja unutra šumskih ekosistema, ne samo Evrope nego i SAD-a, Kanade, Rusije, Ukrajine i drugih zemalja koje izvoze pelete da bi se zadovoljila sve veća potražnja Evropske unije za biomasom. Unosne sheme subvencija za obnovljivu energiju stvorile su tržište i za drvo lošeg kvaliteta koje se koristi kao gorivo, usljed čega se razvijaju i ekstremni vidovi sječe. Šumski ekosistemi su u najgorem stanju ikad zabilježenom u EU, a vrste izumiru zbog uništavanja staništa.

Ima toga još: sagorijevanje drveta dodatno zagađuje zrak u situaciji kad aerozagađenje u EU već ubija preko hiljadu ljudi dnevno – i to prije pandemije. Sagorijevanje drveta za zagrijavanje domaćinstava jedan je od najvećih izvora finih lebdećih čestica, ali ga EU ipak ubraja u izvor obnovljive energije.

A vrhunac svega je da potrošači struje u EU plaćaju milijarde eura u vidu subvencija kompanijama koje uništavaju naše šume, klimu i zrak – sve na ime proizvodnje energije iz obnovljivih izvora. Samo tokom 2017. godine građani petnaest zemalja članica EU platili su na ime tih subvencija preko šest i po milijardi eura. Ukupna cifra za cijelu Uniju znatno je viša.

Evropska unija obavezala se na postizanje karbonske neutralnosti do 2050. godine i obnovu ekosistema. To podrazumijeva da se u šumama mora zadržati drastično veća količina CO₂ i smanjiti sječa šuma. Institucije priznaju da sagorijevanje biomase nije karbonski neutralno, ali neki i dalje tvrde da se time potpomaže borba protiv klimatskih promjena ukoliko biomasa dolazi iz održivog uzgoja. No ništa ne mijenja činjenicu da sagorijevanje drveta sad povećava emisije i da trebaju decenije pa i stoljeća da se uzgoje nove šume koje će apsorbovati CO₂ iz atmosfere. Nemamo mi toliko vremena u borbi protiv klimatskih promjena.

Funkcioneri razmatraju moguće promjene ove politike, ali se još uvijek barata opcijama koje nisu osobito revolucionarne. Izbor pred njima je jasan: ili će poslušati nauku pa šume i klimu staviti na prvo mjesto ili će nastaviti da se ulizuju šačici kompanija i lobista koji će se i dalje bogatiti od spaljivanja naših šuma za tzv. ‘obnovljivu’ energiju.

Nadamo se da će funkcioneri poslušati više od 120 grupa koje pozivaju na naučni pristup u kreiranju javne politike koja šumsku biomasu uklanja iz Direktive EU o obnovljivoj energiji. Nova politika bi omogućila da se sagorijevanje drvnog otpada, na koji otpada oko pola ukupne količine biomase u EU, i dalje kvalifikuje kao obnovljiva energija. Time sagorijevanje šumskog drveta ne bi prestalo – samo što se to više ne bi smatralo doprinosom ostvarenju ciljeva koje je EU postavila u pogledu obnovljive energije. [Drugim riječima, ne bi bilo poticajnih subvencija, op.ur.]

Naprosto je nedopustivo subvencionirati sagorijevanje šumske biomase [zdravog-pravog drveta, op.ur.] koje nam ugrožava klimu, raznolikost živog svijeta i smanjenje zagađenja.

Hoće li podpredsjednik EU Timmermans ostati upamćen kao istinski globalni lider koji se borio za klimu, šume i zdravlje, ili kao još jedan političar koji je imao moć ali odlučio da ništa ne uradi?

IZVOR: Euractiv.com

Objavljeno: 8/6/2021.