AFRIKA: Kolonijalni dug i reparacije

Piše: 

Broulaye Bagayoko
Afričke zemlje nisu dužnice. Naprotiv. Upravo se na njihovom bogatstvu, prirodnom i ljudskom, razvijao Sjever koji sad tom kontinentu nameće skupe kredite i tako nastavlja eksploataciju afričkih resursa. Čak su i programi pomoći uslovljeni. Ti su mehanizmi pomoći i kredita 1990ih, pod vodstvom Međunarodnog monetarnog fonda i drugih, iskorišteni za podrivanje samostalnog privrednog razvoja Afrike. Međunarodne kreditne organizacije i danas imaju poseban tretman za zemlje u razvoju: tretiraju ih kao riskantne, što za sobom povlači više kamate, čime se stvara vrzino kolo jer su pri tako nepovoljnim uslovima otplate veće i šanse da zemlje zbilja neće moći vraćati kredite. Jedini put ka pravednom i uravnoteženom globalnom razvoju, kakav je neophodan naročito u situaciji klimatske krize, bio bi otpis dugova i plaćanje reparacija opljačkanim zemljama siromašnog Juga. (@RiD)


S engleskog prevela: M. Evtov

Počevši još od 16. stoljeća, iz cijele Afrike je na milione porodica otjerano u ropstvo.

Zlato, najznačajniji afrički prirodni resurs, punilo je džepove francuskih banaka.

Jules Ferry, bivši predsjednik Državnog vijeća Francuske, 1885. godine izjavljuje: „Bogatim zemljama su kolonije najprofitabilnije za plasman kapitala”.

Uslovljavanje pomoći

Brojne afričke zemlje po sticanju nezavisnosti nasljeđuju nametnute kolonijalne dugove – prebačene na novouspostavljene nezavisne vlade.

Afričke zemlje su tokom Hladnog rata kreditima odvraćane od socijalističke politike, a korumpirane afričke vlade nagrađivane što stvaraju pogodno okruženje za strana ulaganja umjesto da se fokusiraju na dobrobit svojih građana.

Uobičajeno je (bilo) uslovljavati pomoć zemljama afričkog kontinenta. Na primjer: neka država posuđuje Maliju, uz nametnute kamatne stope, milion franaka CFA [franc de la Communauté financière africaine: valuta bivših francuskih kolonija u Africi].

Taj kredit se daje pod uslovom da Mali kupi robu vrijednu milion franaka CFA od te iste, navodno donatorske zemlje.

Kolonizatori

Krajnji rezultat je da se velike kompanije na globalnom Sjeveru indirektno subvencioniraju na teret afričkog naroda, koji zato i plaća kamate.

Sve što se tokom istorije „investiralo“ u afričke puteve, željeznice i luke imalo je za cilj da olakša izvoz afričkih prirodnih resursa u evropske metropole.

Tunis se čak zadužio da bi vlastitu zemlju otkupio od svojih kolonizatora.

Robovi nikad nisu obeštećeni za ropski rad, ali je britanska vlada sve do 2015. godine robovlasnicima otplaćivala reparacije za imovinu izgubljenu po ukidanju ropstva.

Mineralima bogate zemlje Juga bivaju prisiljene na izvoz sve više mineralnih resursa potrebnih industrijama razvijenih zemalja.

Nerazvijenost

Pljačka i izrabljivanje koloniziranih ekonomija odigrali su odlučujuću ulogu u nerazvijenosti afričkih zemalja i stvorili ono što nazivamo „ekonomska migracija”.

Većina koloniziranih zemalja nikad se nije oporavila od pretrpljene otimačine.

Francuska je Haitiju prijetila još jednom vojnom invazijom i ponovnom uspostavom ropstva ukoliko joj ne plati odštetu od 150 miliona zlatnih franaka.

Svjetska banka je 1950ih subvencionirala kolonijalne sile.

U uslove nametane državama zajmoprimcima spadaju i mjere kontrole nataliteta ciljane prvenstveno na siromašne žene.

Dug

Dug Svjetskoj banci koji je [u Kongu] napravila belgijska kolonijalna vlada, Belgija je prenijela na Kongo.

Kongo je dobio 120 miliona dolara kredita, od čega je 105,4 miliona dolara potrošeno u Belgiji.

„Kolonizacija je zločin protiv čovječnosti”, izjavljuje Emmanuel Macron februara 2017. godine u Alžiru.

Zločini

Malo je reći. Ali zločine nije dovoljno priznati; za zločine se mora suditi i platiti odšteta.

Prvi konkretan korak bio bi priznati da su zemlje koje se smatraju „dužnicama” zapravo kreditori, te korigovati ovaj iskrivljeni pogled na svijet.

Drugi korak se sastoji u plaćanju reparacija za sve ljudske, ekonomske i ekološke zločine počinjene kroz istoriju, što bi bilo na liniji poziva na neplaćanje dugova koji je Thomas Sankara, 37. predsjednik Burkine Faso, uputio još na 25. samitu Organizacije afričkog jedinstva u Etiopiji, 29. jula 1987. godine [I tu emancipatorsku politiku platio glavom, op.ur.]

(NAPOMENA uredništva Ecologista: Ovu seriju članaka objavljujemo u partnerstvu s Dalijom Gebrial i Harpreet Kaur Paul i londonskim sjedištem Rosa Luxemburg Stiftunga. Prvo pojavljivanje: Perspectives on a Global Green New Deal.)

IZVOR: Ecologist

Objavljeno: 14/10/2021.

Objavljeno na RIJEČ i DJELO: 

07/12/2021