KLIMATSKA KRIZA: Presušuju velike evropske rijeke

Piše: 

Allison Finch
Ovih dana su mediji prepuni senzacionalističkih napisa o „kamenju gladi”. Upozorenja naših predaka o posljedicama ovako sušnih godina tek su dio priče – koja bi mogla proći kao kuriozitet da nije globalnog trenda. Suše u 21. vijeku traju 29% duže nego ranije. U nekim dijelovima svijeta dešavaju se svake godine. I svake godine pogađaju u prosjeku oko 55 miliona ljudi. Prošle godine je sušom bilo pogođeno oko 2,7 milijardi ljudi. Evropa nije najizloženiji kontinent pa opet u prve dvije dekade 21. vijeka bilježi pet godina sušnih i ekstremno vrelih ljeta, pri čemu su se sušni periodi produžili i na druga godišnja doba. Procjenjuje se da bi do 2050. godine sušom mogle biti pogođene tri četvrtine svjetske populacije. @RiD

 

S engleskog prevela: M. Evtov

 

Kako se suša u Evropi pogoršava, nivo vode u rijekama znatno pada, otkrivajući jeziva upozorenja stara više od jednog stoljeća.

Prošle sedmice je njemački novinar Olaf Koens na Twitteru objavio fotografije kamenih gromada poznatih kao „Hungersteine“ ili „kamenje gladi“, koje je nedavno izronilo u mnogim evropskim rijekama.

Poruke na ovim stijenama označavale su rekordno nizak vodostaj i bile „stravična“ upozorenja predaka o gladi, kaže Koens u svom tweetu.

Fotografije kamenja gladi na Twitteru je objavio i Aitor Hernández-Morales, novinar lista Politico.

Zbog niskog vodostaja rijeke Elbe, koja počinje u Češkoj Republici i ide kroz Njemačku do Sjevernog mora, postale su vidljive gromade s natpisom „Wenn du mich seehst, dann weine“. U prevodu: „Ako me vidiš, plači.“

Prema izvještaju NPR-a, ovo kamenje je širom Evrope korišteno kao „hidrološki orijentir“ za obilježavanje očajno niskog vodostaja. Posljednji put je ovo kamenje bilo vidljivo tokom suše 2018. godine.

„Natpisi upozoravaju na posljedice suše. Kazuju da je zbog suše urod podbacio, da je nastala nestašica hrane, cijene skočile, a siromašni gladovali“, pišu češki istraživači u jednoj studiji iz 2013. godine, objašnjavajući da su u ovo kamenje „uklesane godine teškoća i inicijali autora izgubljenih u istoriji.“

Očekuje se da će suša koja hara Evropom biti jedna od najgorih u posljednjih 500 godina, da će biti gora od suše 2018. godine, rekli su prošle sedmice za Sky News naučnici iz Evropske opservatorije za sušu.

Prema Opservatoriji, najmanje se 47% Evrope nalazi u uslovima upozorenja na sušu, što je druga od tri kategorije suše.

Osim toga, najmanje 17% Evrope već je u najtežem stanju „uzbune“, što znači da suho tlo sad utiče na biljke i usjeve.

Nedostatak vode u rezervoarima i rijekama sad znači da je kišnica potrebnija više no ikada. A Elba nije jedina rijeka s vrlo niskim vodostajem.

Deutsche Welle (DW) navodi da su dugotrajne vrućine, nedostatak padavina i dugotrajna suša uzrokovali presušivanje više velikih rijeka diljem Evrope.

Izuzetno je nizak i vodostaj rijeke Rajne, koja je jedan od najprometnijih plovnih puteva na svijetu, jer teče od švicarskih Alpa do Sjevernog mora.
Nizak vodostaj Rajne poremetio je opskrbne lance i stvorio dodatne probleme ionako posrnuloj evropskoj ekonomiji.

Prema analizi CNN Businessa, kontejnerski brodovi moraju smanjiti teret za najmanje 30% da bi prošli kroz prepreke stvorene niskim vodostajem Rajne.

Henri Patriot, naftni analitičar u UBS-u, rekao je za CNN Business da nizak vodostaj Rajne predstavlja „izazov za isporuke energenata, što pogoršava situaciju snabdijevanja robom u Evropi“.

Dok Evropom hara suša, presušuju i druge velike rijeke.

Prvi put u skoro 50 godina presušio je i izvor legendarne londonske Temze, po riječima dr Roba Collinsa, direktora za politiku i nauku Rivers Trusta, izvještava The Guardian.

Kad je u junu opao vodostaj najveće talijanske rijeke, Po, otkrivena je barža iz Drugog svjetskog rata. A nedavno je u toj rijeci jedan ribar otkrio i potopljenu bombu iz Drugog svjetskog rata. Prije no što je bomba početkom avgusta detonirana, vojni stručnjaci su deaktivirali skoro 230 kg eksplozivnog materijala.

IZVOR: AccuWeather

Objavljeno: 15/08/2022.
FOTO: Manuel Romano/NurPhoto

Objavljeno na RIJEČ i DJELO: 

19/08/2022