S engleskog prevela: M. Evtov

Otkako je istraživanjem Guardiana otkriveno da zemlje širom ovog kontinenta koriste represivne mjere da bi ušutkale aktiviste, stručnjaci za ljudska prava i aktivisti upozoravaju na sve intenzivnije suzbijanje klimatskih protesta širom Evrope.

Represija je uslijedila usprkos pozivima uglednih zagovornika ljudskih prava i boraca za zaštitu okoliša da se građanstvu omogući ostvarivanje prava na nenasilne proteste, tim bitnijim što su u južnoj Evropi ovog ljeta [pa i jeseni, op.ur.] zabilježene rekordno visoke temperature, što se pripisuje učincima klimatskih promjena.

Stručnjaci kažu da u represiji prednjači Velika Britanija, gdje je klimatskim aktivistima nedavno odbijena žalba na višegodišnje kazne izrečene zbog blokiranja mosta na autoputu u istočnom Londonu. Smatra se da su trogodišnje zatvorske kazne izrečene ove godine Marcusu Deckeru i Morganu Trowlandu najduže koje je ijedan britanski sudac ikad izrekao zbog nenasilnog protesta.

Michel Forst, izvjestilac UN-a za zaštitu okoliša, još od juna prošle godine opisuje situaciju u Velikoj Britaniji kao „zastrašujuću“. Dodaje da se druge zemlje „povode za primjerom Velike Britanije pa donose slične zakone, što će imati razarajući učinak na Evropu“.

„Od svog imenovanja putujem Evropom i zapažam jasan trend”, kaže Forst za Guardian. „Sve je veći broj slučajeva u kojima se klimatski aktivisti izvode pred sud i sve se češće donose sve stroži zakoni – da bi se napadi na čuvare okoliša olakšali.”

Te dodaje: „Siguran sam da policija evropskih država sarađuje djelujući protiv ovih aktivista. Brine me kako će to što [vlade] te ljude nazivaju ekoteroristima i koriste nove oblike panjkanja i klevetanja... uticati na to kako stanovništvo doživljava i te ljude i cilj za koji se bore. Jako me to brine.”

Kriminalizacija mirnih protesta

Amnesty International je saopštio da istražuje gušenje protesta u cijeloj Evropi. Catrinel Motoc, iz tima voditelja kampanje za građanski prostor i pravo na proteste u Evropi, kaže:

Motoc kaže da „evropske vlade radi rješavanja problema klimatske krize trebaju [svoju] energiju uložiti u otvoreni dijalog s aktivistima i organizacijama“ umjesto što te miroljubive zaštitnike okoliša demoniziraju i ograničavaju. „Klimatski demonstranti nisu štetočine koje treba ušutkati i slomiti.“

U junu je i Dunja Mijatović, u Savjetu Evrope komesarka za ljudska prava, pozvala na prekid napada na ekološke aktiviste. Prošlog decembra je Volker Türk, UN-ov visoki komesar za ljudska prava, apelovao na vlade da zaštite „građanski prostor” za mlade ekološke aktiviste i da se „ne obračunavaju s njima na način već viđen u mnogim dijelovima svijeta”.

U Francuskoj se ovog ljeta masovno negodovalo kad je ministar unutrašnjih poslova Gérald Darmanin upotrijebio jedno od najmoćnijih oruđa države i naredio zabranu rada jedne od vodećih ekoloških protestnih grupa u zemlji.

Les Soulévements de la Terre, kolektiv lokalnih ekoloških kampanja, organizovao je seriju protesta s taktikama koje uključuju i sabotažu. Akcije su okončane nasilnim sukobima s policijom, a Darmanin je aktiviste etiketirao kao „krajnju ljevicu“ i „ekoteroriste“.

U Nizozemskoj je u maju policija vodenim topovima rastjerala jedan od niza protesta blokadom na autoputu A12 u Hagu, uhapsivši više od 1.500 ljudi.

U Švedskoj je dvadesetak članova grupe Återställ Våtmarker [Obnavljanje močvara] osuđeno za sabotažu zbog blokiranja autoputeva u Stockholmu. Drugi su zbog učešća u protestima držani u pritvoru i po mjesec dana.

Prema najnovijim podacima, koje su dali aktivisti, policija je samo u Berlinu uhapsila više od 4.000 pristalica Letzte Generation koji su učestvovali u blokadi puteva.

U Italiji, gdje je od prošle godine grupa Ultima Generazione [Posljednja generacija] postavljala blokade na putevima, vlasti su za suzbijanje njihovih protesta koristile zakone protiv organizovanog kriminala. U aprilu je policijski ogranak DIGOS, specijalizovan za borbu protiv terorizma, primjenu Zakona protiv mafije na grupu Ultima Generazione opravdao rekavši da se njene akcije građanske neposlušnosti nisu odvijale spontano, nego ih je unutrašnja hijerarhija organizovala, diskutovala i procijenila. Usto su za proteste uvedene i nove – strože – novčane kazne: za akcije usmjerene na umjetnička djela i drugu kulturnu baštinu aktivisti se suočavaju s kaznama i do 40.000 eura.

Richard Pearshouse, direktor odjela za okoliš u Human Rights Watchu, kaže: „Ova ograničenja ekoloških protesta širom Evrope i Velike Britanije nevjerovatno su kratkovida. Ove vlade ne uvažavaju to da svi imamo ogroman interes da što više ljudi izađe na ulice i zahtijeva bolju zaštitu okoliša i više klimatskih mjera. Vlade moraju poštovati pravo na okupljanje i izražavanje, ali i poraditi na vlastitim ciljevima zaštite okoliša i ublažavanja učinaka klimatskih promjena. Jedino tako imamo šansu da iz ove klimatske krize izađemo s netaknutim demokratskim institucijama.”

Glasnogovornik britanskog Ministarstva unutrašnjih poslova kaže: „Pravo na protest je temeljni dio naše demokratije, ali moramo zaštititi i pravo većine koja poštuje zakon da živi svoj svakodnevni život. Zakon o javnom redu uvodi nova krivična djela i odgovarajuće kazne za sebične gerilske protestne taktike.”

Francusko ministarstvo unutrašnjih poslova saopštilo je da lokalni zvaničnici imaju pravo da zabrane demonstracije koje smatraju ozbiljnom prijetnjom javnom redu. „Ove jednokratne zabrane, kojih je u apsolutnom smislu vrlo malo, ne izriču se na temelju povoda demonstracija.”

Talijansko ministarstvo unutrašnjih poslova pozvalo se na izjavu ministra kulture Gennara Sangiuliana, koji je u aprilu rekao da napadi na spomenike nanose zajednici ekonomsku štetu jer je čišćenje spomenika skupo. „To moraju platiti lično oni koji prouzrokuju štetu.”

Njemačko ministarstvo unutrašnjih poslova odbilo je dati komentar. Bavarsko Ministarstvo unutrašnjih poslova uputilo je Guardian na kancelariju javnog tužioca u Minhenu, koje je poslalo svoju junsku izjavu kojom je bilo potvrđeno odobrenje za prisluškivanje telefona šest od sedam pripadnika Posljednje generacije koji su pod krivičnom istragom.

Švedsko ministarstvo unutrašnjih poslova odbilo je dati komentar. Nizozemsko ministarstvo pravde nije odgovorilo na naš zahtjev za komentar.

IZVOR: Guardian

Objavljeno: 12/10/2023.
FOTO: Letzte Generation FB